ادله شأنیدلایل غیر قابل استناد برای استنباط حکم شرعی به دلیل وجود مانع را ادله شأنی می‌گویند. ۱ - تعریفادله شأنی، مقابل ادله فعلی می‌باشد و به دلیل یا حجتی گفته می‌شود که در صورت عدم وجود مانع بر سر راه آن، در استنباط حکم واقعی استفاده می‌شود؛ به بیان دیگر، دلیلی است که صلاحیت و شأنیت قرار گرفتن در طریق استنباط حکم شرعی واقعی را دارد، اما بر اثر وجود مانع، استنباط حکم شرعی از آن به فعلیت نمی‌رسد. ۲ - مؤیددر کتاب " منتهی الدرایه " آمده است: "... و ان کان للخبر معارض او معارضات لم یجز التمسک به... و حینئذ یکون احد الخبرین المتعارضین حجة شأنیة لاحجة فعلیة، و من المعلوم ان ما یصلح للاستناد الیه فی مقام الاستنباط هو الحجة الفعلیة لا الاقتضائیة... " [۱]
منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۸، ص۵۶.
۳ - عناوین مرتبطادله فعلی. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۳۴، برگرفته از مقاله «ادله شأنی». |